گرنیکا، اشاره تاریخی
گرنیکا بغض و خشم پیکاسو علیه جنگ را فریاد می زند. وي ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻧﻘﺎﺷﯽ اﻋﺘﺮاﺿﯽ، دﻋﻮت از ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻣﺮدم در ﺟﻬﺖ ﭘﺮﻫﯿﺰ از ﺟﻨﮓ را ﻧﺠﻮا ﮐﺮد. ﯾﮏ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺑﺰرگ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﺎزدﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه را در ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮد. اﯾﻦ اﺛﺮ ﻫﻨﺮي ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﺎد ﺿﺪ ﺟﻨﮓ در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ و اﻣﺮوزه ﻧﯿﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﯾﮑﯽ از ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﺿﺪ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ. اﯾﻦ اﺛﺮ در اﺑﻌﺎد ﻋﻈﯿﻢ 3/5 در 7/76 ﻣﺘﺮ ﺧﻠﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺘﺮﯾﺎل آن ﻧﯿﺰ رﻧﮓ روﻏﻦ ﺑﺮ روي ﺑﻮم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ اﯾﻦ اﺛﺮ را درﺧﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد ﺧﻠﻖ ﮐﺮد. اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاري آن را دو ﭼﻨﺪان کرده است.
بسیاری از آثار نقاشی که تاثیرات روانی و ﺗﻬﯿﯿﺞ ﮐﻨﻨﺪه را در ﺧﻮد دارﻧﺪ در اﺑﻌﺎد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ و ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف ﺧﻠﻖ ﺷﺪه اﻧﺪ. زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﻧﺮا ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎرج از ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺧﻮد در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺰرگ ﺑﻮدن ﻧﻘﺎﺷﯽ، ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺮاژﯾﮏ آن ﺑﺮ ﺑﯿﻨﻨﺪه ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﺑﻮده، و ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ اﯾﻦ ﺣﺲ دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﻮع ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪن اﯾﻦ اﺛﺮ ﻫﻨﺮي ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﺣﻤﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺳﻨﺖ ﻧﻘﺎﺷﯽ اروﭘﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي ﻃﻮﻻﻧﯽ دارد. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪد ﻓﯿﮕﻮر و اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﮐﺎر، و ﻧﻮع ﭼﯿﻨﺶ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﺛﺎر ﻗﺪﯾﻤﯽ و رﯾﺸﻪ دار اروﭘﺎﯾﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ. اﻣﺎ ﭼﺮا ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ اﺛﺮي زد؟ در ﺳﺎل 1936 دوﻟﺖ وﻗﺖ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ از ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ را ﺑﺮاي ﻏﺮﻓﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ در ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﺧﻠﻖ ﮐﻨﺪ. ﻣﻮﺿﻮع رﺳﻤﯽ اﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺠﻠﯿﻞ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژِي ﺑﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎﻣﻼ ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪ، ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ در آن دوران ﻃﺮﻓﺪاران زﯾﺎدي ﻧﺪاﺷﺖ.
در ﺳﺎل 1936 ﺟﻨﮓ داﺧﻠﯽ در اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ و دوﻟﺖ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﺎ ﺣﺰب ﻓﺎﺷﯿﺴﺖ در آن ﮐﺸﻮر ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ژﻧﺮال ﻓﺮاﻧﮑﻮ وارد ﺟﻨﮓ ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﮔﯿﺮ و دار ﻧﯿﺮوي دوﻟﺖ آﻟﻤﺎن ﻧﺎزي و ﻫﯿﺘﻠﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ژﻧﺮال ﻓﺮاﻧﮑﻮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﻧﯿﺮوي ﻫﻮاﯾﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ آﻟﻤﺎن اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﻤﺐ ﺑﺎران ﯾﮏ دﻫﮑﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ در ﺷﻤﺎل اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﮐﺮد. اﯾﻦ دﻫﮑﺪه ﻫﯿﭻ ارزش اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﺪاﺷﺖ. از اﯾﻦ ﺑﻤﺐ ﺑﺎران ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ ﺑﻤﺐ ﺑﺎران ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﯿﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ در ﺗﺎرﯾﺦ ﻧﺎم ﺑﺮد. اﯾﻦ ﺑﻤﺐ ﺑﺎران در ﮐﻤﺎل ﺧﻮﻧﺴﺮدي ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﯿﺪ و ﻧﯿﺮوي ﻫﻮاﯾﯽ ﻫﯿﻠﺘﺮ در ﭘﯽ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻮد و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻗﺼﺪ اﻣﺘﺤﺎن ﺳﻼح ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ داﺷﺖ. از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻗﺪام دﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد رﻋﺐ وﺣﺸﺖ در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم ﻋﺎدي ﺑﺰﻧﻨﺪ. در ﻋﺮض ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ 50 ﺗﻦ ﺑﻤﺐ اﻧﻔﺠﺎري و آﺗﺶ زا ﺑﺮ روي اﯾﻦ دﻫﮑﺪه ﻓﺮو رﯾﺨﺖ. اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ وﯾﺮاﻧﻪ اي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﯿﺴﺖ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎي ﺟﻨﮕﺪه دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﺎر ﻣﺮدم ﺑﯽ دﻓﺎﻋﯽ زدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﻌﯽ در ﻓﺮار داﺷﺘﻨﺪ. ﻫﻔﺘﺎد درﺻﺪ ﺷﻬﺮ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪ و ﯾﮏ ﺳﻮم از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺪﻧﺪ.
ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ اﺧﺒﺎر را ﺷﻨﯿﺪ! در ﯾﮑﻢ ﻣﯽ 1937 ﺧﺒﺮ اﯾﻦ ﮐﺸﺘﺎر ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻪ ﭘﺎرﯾﺲ رﺳﯿﺪ. ﮔﺰارﺷﻬﺎ و ﻋﮑﺴﻬﺎ، ﺻﻔﺤﺎت اول روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ را ﭘﺮ ﮐﺮدﻧﺪ. ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﺑﺎ دوﻟﺖ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ و ﻣﺮدم وﻃﻦ ﺧﻮد اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ اﺑﺮاز ﻫﻤﺪردي ﮐﺮد. ﮐﻤﯽ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ دﯾﺪن ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻪ وﺣﺸﺖ اﻓﺘﺎد. ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﺮاي وﺣﺸﺖ ﭘﺒﮑﺎﺳﻮ و اﯾﻦ ﻗﺴﺎوت ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻮد. ﺑﻌﺪ از ﺻﺪﻫﺎ اﺳﮑﯿﺲ و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻃﺮح اﺻﻠﯽ او در ﻋﺮض ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ ﻣﺎه ﮐﺎر اﺻﻠﯽ را اﺟﺮا ﮐﺮد و آﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ و ﻏﺮﻓﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻤﮕﺎن ﺷﺪ ﺗﺤﻮﯾﻞ داد. در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﻗﻄﻌﻪ ﻓﯿﻠﻤﻬﺎي ﻣﺴﺘﺪ از اﯾﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ دﻟﺨﺮاش ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮد. در روﯾﺪادي ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻪ ﻓﻨﺎوري و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﭙﺮدازد ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮي ﭘﯿﺶ رﻓﺖ و اﯾﻦ روﯾﺪاد ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ زﺟﺮ و اﻧﺪوه ﻣﺮدم اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ.
ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ و در ﺳﺎل 1940 زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺎرﯾﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻤﺎﻧﯽ ﻫﺎ اﺷﻐﺎل ﺷﺪ ﯾﮏ اﻓﺴﺮ ﻧﺎزي ﺑﻪ ﺑﺎزدﯾﺪ از اﺳﺘﻮدﯾﻮي ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ رﻓﺖ و او را ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮد. ﺳﭙﺲ از او ﭘﺮﺳﯿﺪ ﺗﻮ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ را ﮐﺸﯿﺪي؟ ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻋﮑﺲ اﺛﺮ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺑﻮد ﭘﺎﺳﺦ داد: خیر تو آنرا کشیدی ! اﻣﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪ دوﻟﺖ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮ را ﺑﻪ ﺗﻮرﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎد. ﻫﺪف اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻄﻠﻊ ﮐﺮدن ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن از ﻋﻮاﻗﺐ ﺟﻨﮓ و ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺑﻮد. ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺑﺮاي ﻧﻮزده ﺳﺎل ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﺎﻓﺮت ﮐﺮد و در اﻧﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﻮزه ﻫﻨﺮﻫﺎي ﻣﺪرن ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﺗﺤﻮﯾﻞ داده ﺷﺪ. در ﺳﺎل 1968 ﻓﺮاﻧﮑﻮ درﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ اﺛﺮ ﺑﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ را داد. اﻣﺎ ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ را ﻗﺒﻮل ﻧﮑﺮد و اﯾﻨﻄﻮر ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺣﮑﻮﻣﺖ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﻧﮑﻨﺪ و آزادي ﺑﯿﺎن در اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﺣﺎﮐﻢ ﻧﺸﻮد ﻣﻦ ورود ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺑﻪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ را ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ .
اﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ گرنیکا و ﭼﺮاﯾﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن آن ﭘﺮداﺧﺘﯿﻢ، اﮐﻨﻮن ﮐﻤﯽ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺼﺮي اﯾﻦ اﺛﺮ را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ در ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻘﻄﻪ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻣﺮگ و آﺛﺎر آن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد. در ﻣﯿﺎن ﭼﺸﻤﺎن ﺑﯿﻨﻨﺪه اﻋﻤﺎل دﻫﺸﻨﺎك و وﺣﺸﯿﺎﻧﻪ اي در ﺣﺎل وﻗﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﭼﻬﺮه ﻫﺎ و ﻓﯿﮕﻮرﻫﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ زﻧﯽ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺮ را ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮداﻧﯿﺪه و از درد و ﻏﻢ در ﺣﺎل ﺟﯿﻎ زدن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻣﯿﺎن دﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﺪن ﺑﯿﺠﺎن ﻓﺮزﻧﺪش را ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﯾﮑﯽ از وﯾﺮان ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺮﯾﻦ و ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﺪﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎ در ﺗﺎرﯾﺦ ﻧﻘﺎﺷﯽ اﺳﺖ.
در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺼﻮﯾﺮ اﯾﻦ زن، ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺪن ﯾﮏ ﮔﺎو ﺳﻔﯿﺪ و ﺑﺰرگ ﻗﺎﺑﻞ روﯾﺖ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ آرام و ﺑﺪون وﺣﺸﺖ در ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﻓﻀﺎي ﭘﺮ آﺷﻮب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻗﻤﺴﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﯾﻦ زن و ﮔﺎو، ﻣﺮدي زﺧﻤﯽ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺑﺪن ﻣﺜﻠﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺷﻤﺸﯿﺮي ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺰ در دﺳﺖ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺧﻮد دارد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻓﻘﻂ دﺳﺘﺎن و ﺑﺪن اﯾﻦ ﻣﺮد ﻗﺎﺑﻞ روﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺪن در ﻣﯿﺎن اﺗﻔﺎﻗﺎت دﻫﺸﺘﻨﺎك ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ.
در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﮐﺰي ﻧﻘﺎﺷﯽ گرنیکا ﯾﮏ اﺳﺐ وحشت زده وﺟﻮد دارد، دﻫﺎن ﺣﯿﻮان ﺑﺎز ﺑﻮده و از ﺷﺪت درد ﻧﻌﺮه ﻣﯿﺰﻧﺪ و ﻧﯿﺰه اي ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺰ در ﺑﺪن او ﻓﺮو رﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﺳﻪ زن دﯾﮕﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ، ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ در ﺣﺎل ﯾﻮرش ﺑﺮدن ﺑﻪ ﭼﺮاغ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. دﯾﮕﺮي از ﭘﻨﺠﺮه ﺧﺎﻧﻪ اي در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ آوﯾﺰان ﺷﺪه اﺳﺖ، ﯾﮑﯽ از ﺑﺎزوﻫﺎي وي ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﯿﺮون دراز ﺷﺪه و ﭼﺮاﻏﯽ را در دﺳﺖ دارد. اﻣﺎ زن ﺳﻮم در ﻣﯿﺎن آﺗﺶ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در حال سوختن گیر افتاده است و فریاد های جانکاه از وﺣﺸﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ. درﺗﻤﺎم ﺻﻮرت ﻫﺎ ﺳﮑﺮات ﻣﺮگ و ﺣﺎﻻت ﺟﺎن ﮐﻨﺪن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﭼﺸﻤﺎن از ﺣﺪﻗﻪ ﺑﯿﺮون زده اﻧﺪ، دﻫﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻫﻮﻟﻨﺎﮐﯽ ﺑﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ و زﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻨﺠﺮ از ﺣﻠﻖ ﺑﯿﺮون زده اﻧﺪ.
ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ را در ﺑﺼﻮرت ﺗﮏ رﻧﮓ و ﺳﯿﺎه و ﺳﻔﯿﺪ ﺧﻠﻖ ﮐﻨﺪ. دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪن او از اﯾﻦ ﺧﺒﺮ ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺑﻪ واﺳﻄﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﻘﺎش ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺳﯿﺎه و ﺳﻔﯿﺪ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آن دوران، ﺑﻪ روي دادن اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻏﻢ ﺑﺎر ﭘﯽ ﺑﺮده اﺳﺖ و ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ روي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﮐﻪ در ذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر اﮔﺮ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﮐﺰ اﺛﺮ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺣﺲ وﺣﺎل ﯾﮏ روزﻧﺎﻣﻪ را در ذﻫﻦ ﺷﻤﺎ اﯾﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﮐﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺗﯿﺰ و ﺷﺪﯾﺪي ﮐﻪ در ﺳﻄﺢ ﻧﻘﺎﺷﯽ وﺟﻮد دارد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻮرﭘﺮدازي ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﯾﮏ اﻧﺮژِي ﺑﺼﺮي ﻗﻮي اي را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺸﻢ در ﺳﻄﺢ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد.
در ﻧﮕﺎه اول ﺗﺎﺑﻠﻮي ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻨﺪي ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﭘﺮ ﻫﺮج و ﻣﺮج را در ﺧﻮد ﺟﺎي داده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪه اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﺳﺖ ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﭘﻨﺪاري در ﻣﯿﺎن اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﯿﺰ در ﺣﺎل ﻏﺮق ﺷﺪن اﺳﺖ. ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ در ﻣﯿﺎن ﺗﻼﻃﻤﯽ از ﺧﻮن و ﺧﺸﻮﻧﺖ در ﺣﺎل ﻏﺮق ﺷﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ اﻟﻤﺎن ها ﯾﮏ ﺣﺲ ﺧﺎص و ﻣﺒﻬﻢ را ﺑﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪه اﻟﻘﺎ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﭘﺮﺳﭙﮑﺘﯿﻮ ﺧﺎص و ﻧﻘﺎط دﯾﺪ ﭼﻨﺪ وﺟﻬﯽ اﺛﺮ اﺳﺖ. واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻻت از سبک کوبیسم پیکاسو نشات گرفته است، تصاویر با هم تداخل دارد و در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﯾﺎ از وﺳﻂ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ. ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ اﺷﮑﺎل، ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻣﺒﻬﻢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﯿﺰ دادن آﻧﻬﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ دﺷﻮار ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ آﯾﺪ.
ﺑﻪ ﺗﻔﺴﯿﺮ دﯾﮕﺮ ﻣﺮزﻫﺎ در گرنیکا در ﻫﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﻧﺪ و در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺤﻮ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺑﺪﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت دﻓﺮﻣﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺴﺘﺮه ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. ﻓﺮﻣﻬﺎ در اﯾﻦ اﺛﺮ ﻧﯿﻤﻪ ﮐﺎره و ﻧﺎﻗﺺ اﻟﺨﻠﻘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺮﯾﺪه ﺑﺮﯾﺪه ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ. ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ در ﻫﻢ آﻣﯿﺨﺘﻪ و در ﻫﻢ ﺗﻨﯿﺪه ﻣﯽ آﯾﺪ. از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺧﻄﻮط ﺗﯿﺰ و زاوﯾﻪ دار ﺑﺎﻋﺚ دﯾﺪه ﺷﺪن اﺟﺴﺎد و ﺑﺪﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻮراخ ﺳﻮراخ و ﺗﮑﻪ ﭘﺎره ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان در اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻈﻢ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد و ﺧﺎص را ﻧﻈﺎره ﮐﺮد. ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﻓﯿﮕﻮرﻫﺎ را در اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻣﻨﻈﻢ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ در ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﯿﮕﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﺮﮐﺰ ﮐﺎر ﻗﺮار دارﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺳﻪ ﺿﻠﻌﯽ ﺑﺰرگ از ﻧﻮر ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ
در ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻧﯽ ﺗﺼﺎوﯾﺮي ﮐﻪ در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ وﺟﻮد دارد ﺗﻔﺴﯿﺮﻫﺎي ﺑﯽ ﺷﻤﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﻪ آﯾﺎ گرنیکا ﮔﺮاﯾﺸﻬﺎﯾﯽ از ﺳﺒﮏ ﺳﻤﺒﻠﯿﺴﻢ را در ﺧﻮد دارد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻓﻘﻂ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺸﺘﺎر ﻣﺮدم ﺑﯽ ﮔﻨﺎه و ﺣﺘﯽ ﺣﯿﻮاﻧﺎت اﺳﺖ. ﻣﻦ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ را ﯾﮏ اﺛﺮ ﻫﻨﺮي ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻢ و ﻧﺎم آﻧﺮا ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارم. از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻣﻦ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ارﺗﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدم اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ را در اﻗﯿﺎﻧﻮﺳﯽ از درد و ﻣﺮگ ﻓﺮو ﺑﺮده اﺳﺖ اﺑﺮاز اﻧﺰﺟﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻢ.
اﺳﺐ و ﮔﺎو ﺗﺼﻮﯾﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ در ﺑﺴﯿﺎري از آﺛﺎر ﺧﻮد از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪه اﺳﺖ. وي اﯾﻦ دو ﺣﯿﻮان را در ﻣﺮاﺳﻢ ﮔﺎو ﺑﺎزي ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺳﻨﺘﻬﺎي اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ دﯾﺪه ﺑﻮد. اﯾﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﯾﮏ رﺳﻢ ﺧﺸﻦ و ﻣﺮﮔﺒﺎر در اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ اﺳﺖ و ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎ در دوران ﮐﻮدﮐﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﻈﺮه اي را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮده ﺑﻮد. ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺘﻔﮑﺮﯾﻦ اﺳﺐ و ﮔﺎو را ﺑﻪ دو ﻧﻤﺎد ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﺮده اﻧﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ اﺳﺐ را ﻧﻤﺎد ﻧﯿﺮوي دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ و ﮔﺎو را ﻧﻤﺎد ارﺗﺶ ژﻧﺮال ﻓﺮاﻧﮑﻮ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ در ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ در ﺟﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﮐﻪ ﮔﺎو ﺳﻤﺒﻞ ﺑﯽ رﺣﻤﯽ و ﺗﺎرﯾﮑﯽ اﺳﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل وﻇﯿﻔﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﺎش ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ ﺳﻤﺒﻞ ﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ! اﮔﺮ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد در ﻋﻮض ﻧﻘﺎﺷﯽ ﮐﺮدن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﺮ در ﻣﯽ آورد. اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ به یک تصویر و یا به یک نقاشی نگاه می کنند باید بتوانند تفسیر ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد از اثر را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻫﻨﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﺎﻇﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ و درك ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ از ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﯾﮏ ﻣﻌﻨﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺴﺘﻪ اراﺋﻪ ﮐﺮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﯾﻦ اﺛﺮ ﺣﺎﻻت ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎﻣﺸﺨﺼﯽ را در ﺧﻮد دارد. ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﻘﺎش ﺗﻌﻤﺪا ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺧﻠﻖ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ و دﻟﯿﻞ آن ﻧﯿﺰ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺧﺎﻧﻤﺎن ﺳﻮز و ﮐﺸﺘﺎر ﻗﺒﻞ از ﺧﻠﻖ اﯾﻦ اﺛﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ اﺛﺮ ﻧﯿﺰ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ.
ﻧﻘﺎﺷﯽ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮات زﯾﺎدي را ﺑﺮ روي ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﻌﺪ از ﺧﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺴﯿﺎري از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از اﯾﻦ اﺛﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﻣﻬﻤﯽ زدﻧﺪ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮔﻮﺷﮑﺎ ﻣﺎﮐﻮﮔﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ در ﺳﺎل 2009 ﯾﮏ ﭼﯿﺪﻣﺎن را ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺧﻠﻖ ﮐﺮد. اﯾﻦ ﭼﯿﺪﻣﺎن در وﯾﺖ ﭼﺎﭘﻞ ﮔﺎﻟﺮي ﻟﻨﺪن ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ درآﻣﺪ. اﯾﻦ ﭼﯿﺪﻣﺎن ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺟﺎﻧﻮر وﺣﺸﯽ ﻧﺎم داﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ آن، ﻧﻘﺎﺷﯽ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﭘﺮده ﮐﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد.
در سال 2016 منتقد مشهورانگلیسی جاناتان جونز گرونیکا را ﯾﮏ ﮐﻮﺑﯿﺴﻢ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎﻧﯽ نامید. وي ﮔﻔﺖ ﭘﯿﮑﺎﺳﻮ ﺗﻼش ﮐﺮد ﮐﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖ را ﺑﯽ ﭘﺮده و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ. اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ واﻗﻊ داراي ﺗﺎرﯾﺦ ﻧﯿﺴﺖ و در ﺗﻤﺎم دوراﻧﻬﺎ داراي ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺖ. ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻇﻠﻢ، ﺳﺘﻢ و دروﻏﮕﻮﯾﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﻮرﻫﺎ را ﻋﯿﺎن ﮐﻨﺪ.
در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﯾﮑﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬارﺗﺮﯾﻦ آﺛﺎر ﻫﻨﺮي دوره ﻣﺪرن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ. اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺎ ﮔﺮاﯾﺸﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺿﺪ ﺟﻨﮕﯽ ﮐﻪ دارد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ آن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻧﻤﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﯿﻪ ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺒﯽ و ﮐﺸﺘﺎر در ﺗﺎرﯾﺦ ﻫﻨﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮔﺮﻧﯿﮑﺎ ﭘﺲ از ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎر در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و در ﺳﺎل 1981 در ﻣﻮزه ﻣﻠﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻨﺮ رﯾﻨﺎ ﺳﻮﻓﯿﺎ در ﺷﻬﺮ ﻣﺎدرﯾﺪ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ آرم ﮔﺮﻓﺖ و اﻣﺮوزه ﻧﯿﺰ در ﻫﻤﯿﻦ ﻣﮑﺎن ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﻣﺮدم از آن ﺑﺎزدﯾﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
تحلیل نشانه‌شناسی نقاشی گرنیکا اثر پابلو پیکاسو
در کارهای پیکاسو گاو نر نمادی از فرانکو است، فرانکو (فالانژ نام گروه اوست) در واقع حاکم آن شهر (شهر گرنیکا که در اسپانیا واقع است) بوده‌است که از آلمان‌های نازی می‌خواهد که به دستور خودش آن شهر را بمباران کنند. چهرهٔ گاونر در تصویر گرنیکا بی‌تفاوت است که این نشان دهندهٔ بی‌تفاوتی فرانکو به عذابی است که در تابلو هم به تصویر کشیده شده‌است. اسب نماد نجابت، شرافت و آزادی است. لامپی که بالای آن چراغ نفتی خاموش گرفته شده‌است اشاره به تکنولوژی‌ای دارد که این بمباران را ممکن کرد.
در دوران مدرن تکنولوژی به جای کمک کردن به انسان علیه او بوده‌است. تخت بودن این اثر و اینکه عمقی ندارد به واقعیت جهان که به این سمت می‌رود اشاره دارد. پیکاسو در «دوره گلفام» گرایشی به اصول کلاسیکی نشان داد و محتملاً دیدارهایش از ایتالیا این گرایش را تشدید کرد. او طی چند سال مضمون‌ها و پیکرهای کلاسیکی را به روش خود به کار گرفت (۱۹۱۹–۱۹۲۵). به تدریج پیکرهای ایستا و سترگ نمای او صورتی غریب و مشوش یافتند و با عناصر تمثیلی درآمیختند. دلمشغولی تازه پیکاسو ابداع صور خیالی و نمادینی بود که از خصلت بیانی قوی برخوردار باشند. او در آثار این دوره (۱۹۳۴–۱۹۴۵)، از تلفیق خط‌های منحنی با شکل‌های زاویه‌دار، جلوه‌های مهیج و بیانگر پدید می‌آورد. درون مایهٔ بسیاری از آثارش نوعی درام تخریب بود که در نمادهای برگرفته از گاوبازی ارائه می‌شد. صور تمثیلی پرده گرنیکا نیز از همین نمادهای کهن اسپانیایی سرچشمه گرفتند. گرنیکا با اینکه با فاجعه بمباران شهرک گرنیکا در اسپانیا ارتباط دارد، هیچ صحنه‌ای از واقعه در تابلو بازنمایی نشده است. نوعی شبکه بندی کوبیست در ساختمان تصویر به چشم می‌خورد.
در مرکز ترکیب بندی اسبی شکم دریده را می‌توان دید که در حفره دهانش علامت شیهه درد مجسم شده، و در سمت چپ، گاوی بی حرکت همچون فاتحی مغرور ایستاده است، نشانه‌های بیم و درد و مرگ در اینجا و آنجا پراکنده‌اند. زنی پریشان و بیمناک، همچون پژواک فریادی، از بالا به درون می‌آید و با چراغی که در دست دارد، صحنه را روشن می‌کند. مناظر داخل و خارج، پاره‌های نور و تاریکی، و خط‌های تیز و منحنی در هم آمیخته‌اند. این همه بعدی تمثیلی به تصویر می‌دهد؛ ولی این پرده، نه توصیفی نمادین از یک رویداد واقعی و مشخص، بلکه افسانه‌ای تصویری مبتنی بر واقعیت است.
نگاهی دیگر به گرنیکا
در این اثر هرکدام از کاراکترها را باید جداگانه مد نظر قرار داد. در اولین قسمت این نقاشی از سمت راست نیمرخِ زنی را می‌بینیم چراغ در دست. گویا روشنایی فقط تاریکی را روشن می‌کند و نمایان‌تر نشانمان می‌دهد. می‌توان چراغ را نمادی از آگاهی دانست. هرچه روشن‌تر باشی، بیشتر رنج خواهی کشید همانگونه که زن در پرتو نور دارد فجایع را تماشا می‌کند. (حالت چهره‌ی نیمرخ زن هراسان است با دهانی باز.)
لامپی در بالای تصویر بالاتر از چراغ وجود دارد. می‌توان گفت با توجه به مدرن‌تر بودن لامپ نسبت به چراغ، این نماد به تسلّط مدرنیته بر سنت اشاره دارد و اینکه دست یافتن به تکنولوژی و بمب افکن‌ها برای بشر چیزی جز ویرانی و تباهی به بار نیاورده است. یعنی امکانات بیشتر بر قدرت انسان افزوده و این توانایی مخرب به جای رفاه و آسایش، آرامش را هم از او سلب کرده است.
در قسمت دیگر گرنیکا اسبی را می‌بینیم که از درد فریاد می‌کشد و شیهه‌ای ضجه مانند دارد (با توجه به حالت دهان و خنجر) اسب نماد روح است و در معنایی کلی می‌توان این صحنه را نمایانگر نابودی ارزش‌های بشری دانست که توسط جنگ صورت گرفته است.
در قسمت پایین گرنیکا کاملاً واضح است که افرادی کشته شده‌اند. خنجر شکسته نشان از تلاشی تا پای جان و ناکام شدن دارد. در تمام اشخاص این نقاشی ضجه و زاری و به ستوه آمدن هویداست. در سمت چپ گاوی را مشاهده می‌کنیم که نسبت به اوضاع بی‌تفاوت دارد می‌نگرد. او را همانطور که دیدیم، نمادی از «فرانکو» حاکم «گرنیکا» دانسته‌اند که با نازی‌ها دست به یکی کرده تا با نیروهای خارجی جنگ داخلی را فیصله دهد. اما می‌توان گاو را نمادی کلی‌تر یعنی نشانی از زمین دانست. زمین به سرنوشت ساکنانش کاملاً بی‌تفاوت است و هیچ حسی نسبت به مرگ و قتل‌عام آدم‌ها ندارد. او سمبل پذیرفتن مطلق خیر و شر است. احساسی که جنگ در ما برمی‌انگیزد هرگز زمین را درگیر نمی‌کند و در این بیان نمادین اندوهی عمیق نهفته است. اینکه انسان در این جهان به حال خود وانهاده شده است. اسب کشته می‌شود (روح انسانی) و گاو (مطلق زمین) فقط نگاه می‌کند.
همه‌ی نیمرخ‌ها به سمت چپ هستند که می‌تواند تمایلات چپ پیکاسو را نشان دهند و نوعی از اندیشه‌های مارکسیستی. از دیگرسو چپ می‌تواند اشاره‌ای به فوران غرایز تاناتوسی در بشر (شور مرگ) باشد که باعث شرارت و جنگ‌افروزی می‌شود.
نهایتاً این اثر تکه تکه که متلاشی شدن را به تصویر درمی‌آورد، عکس‌العملی است در برابر جنگی که بی‌گناهان بسیاری را قربانی خود می‌کند. مظلومان همیشه پامالند و ظالمان عینِ گاو بی‌تفاوت (باتوجه به گاو شاخدار در سمت چپ تصویر) و بدتر اینکه هم لامپ و هم چراغ وجود دارد که صحنه را روشن می‌کند و درحالی انسان‌ها کشته می‌شوند و جنایات رخ می‌دهد که این امر پوشیده نمی‌ماند. اما عکس‌العمل‌ها در برابر این تراژدی چیست؟
گردآوری و ترجمه
تهیه شده توسط آرت اکو